สนิมขาวคืออะไร ป้องกันอย่างไร แก้ไขได้ไหม?

สนิมขาวคืออะไร ป้องกันอย่างไร แก้ไขได้ไหม?

สนิมขาว (White Rust)


สนิมขาว (White Rust) คือ ชั้นสังกะสีออกไซด์ ZnO หรือ ชั้นสังกะสีไฮดรอกไซด์ Zn(OH)2 ที่เกิดอยู่บนชั้นสังกะสีของเหล็กที่ชุบแล้ว มีลักษณะเป็นฝ้าสีขาวหรือสีเทา เป็นปื้นหรือเป็นแถบ มีรูพรุน (Porous) และไม่เหนียวแน่น (Pervious) ซึ่งมักจะเกิดขึ้นเมื่อนำชิ้นงานที่ชุบแล้ว ไปวางไว้ในบริเวณที่มีความชื้นสูง อากาศไหลเวียนไม่สะดวก
ไม่มีผลต่อประสิทธิภาพในการป้องกันการผุกร่อน อาจจะทำให้ชั้นสังกะสีที่ชุบบางลงบ้าง แต่ถ้าชั้นความหนาของสังกะสี “Effective Zinc Layer” ที่อยู่ข้างล่างสนิมขาว ยังคงมีความหนาเป็นไปตามข้อกำหนด (Specification) ถือว่าชิ้นงานนั้น มีความต้านทานการผุกร่อนเป็นที่ยอมรับได้

โอกาสที่สนิมขาวจะทำให้ชั้นสังกะสีเกิดความเสียหายอย่างรุนแรงมีน้อยมาก และถึงแม้แถบสนิมขาว จะดูมีปริมาตรค่อนข้างใหญ่ แต่ชั้นสังกะสีที่ถูกทำลายไป มักจะตื้นนิดเดียว
เมื่อขจัดสนิมขาวที่เกาะอยู่อย่างหลวมๆ ออกไปแล้ว และนำชิ้นงานไปใช้งาน สนิมขาวที่เหลืออยู่จะจางหายไปเอง และสีของชั้นสังกะสีที่เกิดขึ้นมาใหม่จากการใช้งาน จะเหมือนกับชั้นสังกะสีที่อยู่โดยรอบ
ข้อพึงระวัง : ถ้าชิ้นงานที่มีสนิมขาว ถูกนำไปใช้ในที่ๆ ไม่สัมผัสกับบรรยากาศอย่างเต็มที่ เช่น สถานที่ที่มีความชื้นสูง และสถานที่ที่มีการควบแน่นของไอน้ำ กรณีเช่นนี้สนิมขาวจะต้องถูกขจัดออกให้หมดสิ้นก่อน มิฉะนั้น สนิมขาวจะเพิ่มขึ้นเป็นบริเวณกว้างด้วยความรวดเร็ว และทำลายชั้นสังกะสีอย่างรุนแรง

วิธีการป้องกันการเกิด สนิมขาว

      1. ห้ามวางชิ้นงานที่เพิ่งผ่านการชุบ ผิวมาใหม่ๆ ซ้อนกันในขณะที่ผิวสังกะสียังเปียกอยู่ และบริเวณจัดวาง/จัดเก็บควรจัดให้มีการระบายอากาศได้ดี หากเป็นชิ้นงานที่มีขนาดใหญ่ การเย็นตัวจะค่อนข้างช้า จึงควรวางไว้ในที่ร่มประมาณ 24 ชม.ก่อน เพื่อมั่นใจได้ว่าผิวชั้นแรกของสังกะสีมีการก่อตัว เป็นฟิล์มป้องกันผิวดีแล้ว
      2. การขนส่งหรือขนย้ายชิ้นงานไปยังสถานที่ใช้งาน ควรมีผ้าใบคลุมให้ดี และต้องระวังอย่าให้มีน้ำขังบนผ้าใบเป็นเวลานานๆ
      3. หากต้องวางชิ้นงานไว้กลางแจ้งเป็นเวลานาน จะต้องเอาใจใส่ในเรื่องการจัดวางในลักษณะให้นํ้าไหลออกไปจากชิ้นงานโดยสะดวกและแห้งเร็ว เช่น การวางในแนวตั้ง หรือเรียงชิ้นงานดังรูปที่ 23
     4. เมื่อชิ้นงานถึงยังจุดหมายแล้ว หากใช้พลาสติกในการหีบห่อชิ้นงานให้แกะออกเพื่อป้องกันการเกิดไอน้ำ ซึ่งอาจจะทำ ให้เกิดสนิมขาวในภายหลังได้
    5. การป้องกันแบบชั่วคราว ทำได้โดยการทำโครเมต (chromating) หรือ ฟอสเฟต (phosphating) หรือแม้กระทั่ง การทาสี (painting) ภายหลังการชุบผิวแล้ว ก็จะทำให้การป้องกันได้ผลดียิ่งขึ้น

 

วิธีแก้ไขเมื่อ เกิดสนิมขาว 

       1. หากสนิมขาวเกิดขึ้นไม่มากนัก และไม่ลุกลาม ให้ใช้แปรงขนแข็งขัดออกไป ก็เพียงพอ เพราะหลัง จากนั้นฟิล์มซิงค์คาร์บอเนต (zinc carbonate film) จะก่อตัวขึ้นเพื่อป้องกันการกัดกร่อน ขึ้นได้เอง


       2. ถ้าเกิดสนิมขาวมาก ให้ใช้แปรงขนแข็งขัดร่วมกับสารละลาย 5 % ของ โซเดียมหรือโปตัสเซียมไดโครเมต (sodium or potassium dichromate) และเพิ่มกรดซัลฟูริกที่มีความเข้มข้น 0.1 % โดยปริมาตร ขัดแล้วปล่อยทิ้งไว้ 30 วินาที แล้วจึงค่อยนำไปล้างออกด้วยนํ้าสะอาดและ ทำให้แห้งสนิทอีกที


      3. กรณีที่สนิมขาวเกิดขึ้นมากจนดูร้ายแรง หรือเกิดสนิมแดง (red rustเ) ร่วมด้วย นั่นแสดงว่ามีการจัด เก็บชิ้นงานไว้ในสถานที่ที่แย่มากเป็นเวลานาน ให้ดำเนินการกำจัดทั้งสนิมขาวและสนิม แดงออกไปให้หมด หลังจากนั้นจึงซ่อมแซมผิวด้วยวิธีการที่เหมาะสม เช่น zinc thermal spraying , zinc rich paint ฯลฯ